Wie de ogen sluit voor het verleden is blind voor de toekomst.
Aldus zo luidt het jaarthema.
Maar waarvoor zouden we de ogen niet mogen sluiten?
Hier zo maar een onvolledig lijstje:
– De Tweede Wereldoorlog waarbij miljoenen mensen het leven lieten.
– De duizenden doden in Nederlands-Indië na de capitulatie van Japan in de Bersiap-periode en tijdens de zogenoemde politionele acties.
– De massaslachting in Rwanda in de jaren negentig in de strijd tussen Hutu’s en Tutsi’s.
– De oorlog in voormalig Joegoslavië. Ook in de jaren negentig. Waar het Nederlandse Dutchbat in Srebrenica terecht kwam met een onmogelijk mandaat. Alleen mogen terugschieten als op jou wordt geschoten. Duizenden moslimmannen lieten daarbij buiten de enclave het leven.
Oorlogen van de vorige eeuw.
Oorlogen uit het verleden.
Maar laten we ook stilstaan bij hedendaagse conflicten:
– De continue strijd in het Midden-Oosten.
– Het conflict in Oekraïne.
Op veel plekken op de wereld zijn mensen op de vlucht voor destructie, armoede, dictatuur, doodsangst of hongersnood.
En eerlijk gezegd, als ik kijk naar het heden dan betwijfel ik of er lering wordt getrokken uit de geschiedenis.
Oorlog lijkt van alle tijden te zijn. Je kunt het achter je laten. Je kan je erbij neerleggen en accepteren dat het gewoon zo is. Je vraagt je niet eens af waarom want het lijkt zo vanzelfsprekend.
Net als onze vrijheid.
Maar als je het waarom weet, kun je verbindingen leggen tussen gebeurtenissen in het verleden en in het heden.
Verbindingen leggen tussen mensen.
Mensen met waarden. Waarden om te dienen. Waarden om te doen wat ze willen doen. Waarden om met familie samen te zijn. Waarden om te zijn wie ze willen zijn. Waarden om in vrijheid te leven.
En de waarde om dat van mens op mens door te vertellen
“Help ons! Vertel ons verhaal aan de wereld!”
Je ziet het mensen in oorlogsgebied smeken richting de camera van een journalist.
Zij verkeren in die situatie, waarin jaren geleden ook je opa en oma tijdens de Tweede Wereldoorlog verkeerden. Zij konden pas in vrijheid leven nadat ze bevrijd waren. Verplaats je maar eens in hun situatie van toen. Kijk maar op social media of op het nieuws. Aan inspiratie zal het niet ontbreken...
Het is belangrijk te beseffen, dat ook jou familie dit ooit heeft moeten doorstaan.
Daarom is het verhaal van je opa en oma zo belangrijk dat het doorgegeven wordt.
Al van jongs af aan hebben mijn ouders mij en mijn zus meegegeven, never nooit oogkleppen op te hebben voor hetgeen dat er in de wereld gebeurt.
Wees niet te voorbarig, ga op onderzoek en help zo nodig een ander. Dat uit zich in ons beroep. Mijn zus die momenteel het laatste jaar van de officiersopleiding bij de marine afrondt. En ik als journalist.
Documenteren en vastleggen is mijn werk. Zodat het doorverteld kan worden en dus mensen er lering uit kunnen trekken.
In Afghanistan was ik er getuige van, hoe er met een muziekfestival voor Afghaanse jeugd, op een positieve manier gebouwd werd aan de toekomst.
En in Libanon voelde ik de spanning onder de Libanezen die met gemengde gevoelens ruim anderhalf miljoen Syriërs opvangen, die onder droevige omstandigheden in vluchtelingenkampen leven.
In beide landen weten mensen daar maar al te goed wat jaren aan oorlog voor impact kan hebben op het land.
Met zes Dongense militairen en veteranen, die ervoor kozen te dienen, verkende ik hun verleden in Afghanistan. Dat heb ik vastgelegd in de vorm van een stripboek.
Dit heb ik kunnen doen, omdat ik mijn ogen niet sloot. Niet voor het heden en ook niet voor het verleden.
Het is voor ons zo vanzelfsprekend dat het best moeilijk is om werkelijk te beseffen hoe het voelt om in vrijheid te leven. Pas als je het verliest, besef je dat pas.
En dat moeten we aan elkaar doorvertellen, nu en in de toekomst.
