De laatste in een serie blogs over, voor mij, inspirerende meesters. Een ranglijst is het niet. Elke striptekenaar is goed op zijn manier. Maar ik wil afsluiten met Joe Sacco. Joe Sacco is als journalist onder andere in Bosnie, Irak en de Palestijnse gebieden geweest. In plaats van geschreven artikelen maakte hij strips van zijn reportages. En in de meeste gevallen zijn dit boekwerken geworden van ruim 200 pagina's. Centraal staan bij hem de mensen en hun ervaringen met wie hij spreekt. Gruwelijke taferelen gaat hij niet uit de weg en verbeeld hij op aangrijpende wijze.
Verhaaltechnisch is Sacco erg sterk. Wanneer hij te werk gaat schrijft hij de verhalen eerst helemaal uit, zodat duidelijk is wat verbeeld moet worden en wanneer dat pas goed is werkt hij ze uit. Een werkwijze die ik vanaf het begin van het project ook heb gehanteerd.
Een verhaal uit Safe Area Gorazde bijvoorbeeld. Over een sigarettenmerk (Drina) dat in Bosnie tijdens de oorlog veel gerookt werd. Het verhaal begint over de rivier Drina, die door het stadje Gorazde stroomt, waar het merk naar vernoemt is. Stroomopwaarts werden vaak lichamen van vermoorde burgers in de rivier geworpen en die kwamen dus ook langs het stadje. De rokers komen in beeld en vertellen dat het helemaal niet zo'n goede sigaretten waren maar er was niets beters. En dat men het er maar mee doet. De rokers komen nog 1 keer in beeld met in de tekstvakjes 'Drina'. De laatste plaat is een plaatje met lijken in de rivier. Het is natuurlijk niet te doen dit zonder beeld te beschrijven, maar de opbouw naar het laatste plaatje is zo subtiel opgebouwd en confronteert dan keihard de lezer.
Ook Sacco plaatst zichzelf als personage in zijn strips. Altijd met een bril op waarbij zijn ogen niet zichtbaar zijn. Ik vat het op als een zo objectief mogelijke kijk, en een middel om de lezer echt mee te nemen in het verhaal. Alsof de lezer Sacco is en zelf de interviews doet en plaatsen bezoekt.
So I think if you have yourself in the story, then you can really show human interaction in a better way, and that’s kind of what it’s about, especially if you’re a foreigner. You’re a foreigner in their land, there’s going to be a gap, and you want to explain that gap and you want to show it. Hopefully it works for the reader.
I know people will say it’s not objective and I agree — it’s subjective. But I’m also trying to be honest about what I’m portraying. So if there’s something that rubs me the wrong way, or even doesn’t mesh with my own political ideas, or my own take on a situation, I still want to put it in because you want to be honest if you’re in a place like that. That’s why you’re there — it’s to be honest for the readers’ sake.
- Picking through the rubble of memory, A conversation with comics journalist Joe Sacco — part two
Ikzelf maak ook gebruik van de vorm waarbij het interview terugkomt in de strip. Het benadrukt in mijn geval dat de verhalen echt verteld zijn en niet slechts verbeelde verhalen. Het is tevens de herbeleving van de personen die ik in beeld breng. In sommige gevallen komt het interview niet terug en zijn het alleen beelden van momenten in Afghanistan. Wanneer ik de verhalen uitwerk bepaal ik uiteraard wat voor beelden en taferelen ik ga uitwerken maar bepaal ik ook de tempo van het verhaal. Verhalen die een behoorlijk tempo hebben, bevatten minder plaatjes van het interview.
Een vuurgevecht dat ik deze maand heb uitgewerkt heeft vrijwel geen plaatjes van het interview. Het is een spannend verhaal en daar moet je niet het tempo uithalen als het loopt.
Giraud en Kubert maken stoere en spannende verhalen. Sacco komt met aangrijpende verhalen en daar zit niet altijd actie in. Kriek was een van de eersten die ervaringen van Nederlanders vorm gaf met striptekeningen.
Alle vier hebben deze tekenaars mij op hun manier geïnspireerd. De landschappen van Giraud, de actie van Kubert, de aangrijpende factor van Sacco en Kriek die de eerste aanzet gaf.
Elk verhaal is zijn eigen verhaal en vereist zijn eigen vertelwijze en vormgeving/lay-out. Een bermbomaanslag of een zelfmoordaanslag zijn gruwelijke gebeurtenissen. Een vuurgevecht is erg spannend, dat is een verhaal dat ik ook een enigzins stoere uitstraling heb gegeven. Hoe dan ook! Het gaat erom dat het verhaal overkomt op de lezer. Maar als maker ben ik ervan overtuigt dat hoe meer je weet van de werking van strips, des te beter weet je hoe je je onderwerp kan communiceren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten